Program kulturalny Karpackich Klimatów i Festiwalu Win Węgierskich jest w tym roku wyjątkowo bogaty. Stowarzyszenie Portius szczególnie zaprasza na koncert kwartetu MESZASCINKA grającego elektro-folk bałkańsko-karpacki oraz specjalny serbsko-polski projekt muzyczny BRANKO TADIČ i OLGA MIELESZCZUK. Organizatorzy, poza częścią kulturalną, wyodrębnili kilka segmentów trzydniowej imprezy: Szklany Dziedziniec, Sztuka Podkarpacka, Święto Chleba, Smaki Podkarpacia i Giełda Staroci. Osobny, najważniejszy blok trzydniowej imprezy to oczywiście VIII FESTIWAL WIN WĘGIERSKICH IM. PORTIUSA, któremu w tym roku towarzyszy hasło „Tokaj Aszú, król win”.

Stowarzyszenie Portius zaprasza na spotkanie z Tadeuszem Olszańskim i Imre Molnárem („Wojna o Tokaj”) nt. historii i współczesności win tokajskich: erudycyjnie bogate prelekcje i dyskusja dwóch specjalistów od tematyki węgierskiej, Polaka i Węgra, przybliżą słuchaczom obraz prestiżu tokajskiego trunku w przeszłości oraz konfliktu o markę, jaki w ostatnich latach poróżnił winiarzy węgierskich i słowackich. Spotkanie oczywiście przy lampce tokaju – wstęp wolny (zaproszenia do odebrania w biurze organizatora).

W części winiarsko-kulinarnego kiermaszu Stowarzyszenie i Winiarnia Portius będą promować idee zaprzyjaźnionego Stowarzyszenia Slow Food Polska oraz, po raz kolejny już – wspólnie z Krośnieńskimi Hutami Szkła – węgierskie wino w krośnieńskim szkle. Nowością tego Festiwalu będzie obecność wystawców ze Słowacji i Rumuni, których produkcja winiarska mocno osadzona jest w tradycji węgierskiej. Stowarzyszenie i Winiarnia Portius zachęcają do wzięcia udziału w specjalnych degustacjach, które od lat odbywają się w Krośnie wyłącznie pod kierunkiem samych twórców prezentowanych win. Degustacje uświetni wystawa prac dwóch tegorocznych dyplomantek Wydziału Sztuki Uniwersytetu Rzeszowskiego – Renaty Pelczar („Magia kontrastów”) i Beaty Szajny („Zatopione w błękit”); a tło muzyczne tworzyć będzie dziewięcioosobowy węgiersko-słowacki zespół cytrzystów.

Program Karpackich Klimatów i Festiwalu Win Węgierskich Krosno 2010

27 sierpnia, piątek

17.00	Wernisaż 6. Biennale Artystycznej Tkaniny Lnianej „Z krosna do Krosna” /BWA/
17.00	Koncert KAPELI NA DOBRY DZIEŃ, Bar Monika /ul. Grodzka/
19.00	Kapela NA DRABINI, Stary Sambor, Ukraina [*]
19.30	Wernisaż wystaw artystów pogranicza /RCKP/
20.00	Parada ulicami Krosna /z parkingu obok RCKP ul. Kolejowa 1 do Rynku/
20.30	OFICJALNA INAUGURACJA KARPACKICH KLIMATÓW & FESTIWALU WIN WĘGIERSKICH IM. PORTIUSA [*] Zespół Pieśni i Tańca OSŁAWIANY (łemkowski), Mokre, Polska [*]
21.30	Wieczór w kościele św. Wojciecha – tajemnice kościoła, historia życia karpackiego świętego, koncert muzyki dawnej /ul. Korczyńska/
22.00	Nocna projekcja filmu „Młode wino”, reż. Tomáš Bařina, prod. Czechy [*]

28 sierpnia, sobota

10.00	Kapela ludowa BIAŁOBRZEŻANIE, Krosno, Polska [*]
12.00	Otwarcie wystawy Janosha Nemetha /Piwnica PodCieniami/ Zespół Pieśni i Tańca MAKOVICA, Svidnik, Słowacja [*] Zespół folklorystyczny DOLINA, Geremska Poloma, Słowacja [*] Zespół śpiewaczy RIAVA, Humenne, Słowacja [*] Zespół folklorystyczny ZSÁKBOLHA, Sárospatak, Węgry
15.00	„Wojna o Tokaj” – o historii i współczesności win tokajskich, spotkanie z Tadeuszem Olszańskim i Imre Molnárem przy lampce tokaju /Piwnica PodCieniami/
16.00	Zespół cytrzystów, Nenince, Słowacja /Szklany Dziedziniec/
16.30	Pokazy sokolnicze [*]
17.00	„Tokajskie impresje” – wernisaż plenerowej wystawy fotografii Zsoldána Tatraia, Węgry /ul. Kazimierza Wielkiego przy Rynku/
17.30	Zespół HUDACY, Cmolas, Polska
18.30	Zespół folklorystyczny ZALA, Zálaegerszeg, Węgry [*]
19.30	Zespół MESZECSINKA, Budapeszt, Węgry /Szklany Dziedziniec/
20.30	ORKIESTRA CIGÁNSKI DIABLI, Bratysława, Słowacja [*]
22.00	Nocna projekcja filmu „Papryka, sex i rock’n’roll”, reż. Gergely Fonyó, prod. Węgry [*]

29 sierpnia, niedziela

10.00	Pokazy sokolnicze
10.45	Bieg o Skarb Portiusa [*] Zespół śpiewaczy KAMRATKI, Krosno, Polska [*] Zespół folklorystyczny ZALA, Zálaegerszeg, Węgry [*] Kapela ludowa POGÓRZANIE, Głowienka, Polska [*] Zespół folklorystyczny ZSÁKBOLHA, Sárospatak, Węgry [*]
17.00	Zespół cytrzystów, Nenince, Słowacja /Szklany Dziedziniec/
17.30	Folkowa kapela góralska BAJERANTY, Poronin/Zakopane, Polska [*]
18.30	Zespół cygański DROMENCA, Warszawa, Polska [*]
19.30	Karpacko-bałkański projekt muzyczny OLGA MIELESZCZUK i BRANKO TADIČ, Polska-Serbia /Szklany Dziedziniec/
20.30	Zespół folkowy KORALLI, Iwano-Frankowsk, Ukraina [*]

[*] Scena główna w Rynku

Program degustacji

I. Tokaj

Sarolta Bárdos – Winiarnia NOBILIS (Tokaj)

Na otwarcie winiarskiej części VIII Festiwalu Win Węgierskich im. Portiusa dobrze znana zaprzyjaźnionym z krośnieńską imprezą amatorom win węgierskich osobowość par excellence tokajskiego winiarstwa – Sarolta Bárdos, kobieta realizująca się zawodowo w tym zdecydowanie zmaskulinizowanym zawodzie. Sarolta jest osobą pogodną, o ujmującym, pełnym uroku i prostoty, sposobie bycia. Raczej dyskretna i skupiona na swoim zajęciu. Jest autorką bardzo wyszukanej linii produktów winiarskich; dba o swoje wina od koncepcji po sposób prezentacji. Jej nieduża („butikowa”) winnica znajduje się w samym Tokaju i w pełni sprawia wrażenie rodzinnego przedsięwzięcia – bo tak też jest w istocie. Klimat Południa spowija uroczą posiadłość. Ten charakter miejsca decyduje o indywidualizmie win „Nobilis”. Szacunek do ziemi, jej charakteru (zmineralizowane gleby) jest tym, co w pierwszym rzędzie kształtuje filozofię winiarską Sarolty. Nie goni za modą w świecie wina, a pielęgnuje unikatowość myśli winiarskiej Tokaju. To jednak nie przeszkadza jej w zyskaniu uznania w świecie: szczególnie odbiorcy brytyjscy polubili szyk i wdzięk win pod etykietą „Nobilis”. Prześwietne cuvée z Furminta i Harslevelű i cudowne tokaje aszú, elegancki, doskonały Furmint w wersji wytrawnej, a przede wszystkim wyjątkowe, jedyne w swym rodzaju, czarowne Köversölo uzyskiwane z miejscowego, unikatowego szczepu są wespół znakiem rozpoznawczym Tokaj-Nobilis Sarolty Bárdos.

27 sierpnia 2010, piątek, godz. 18.00 Cena: 35 zł

Peter Molnar – Dom winiarski PATRICIUS (Tokaj)

W pierwszym dniu Festiwalu – po delikatności win „Nobilis” wytworność i patos win „Patricius”! Ta rozległa posiadłość przepięknie rozłożona na łagodnym zboczu ze ślicznym widokiem na kotlinę Bodrogu, w której rzeka ta, niespiesznym nurtem płynąca, zwykła rozlewać się wiosenną porą na przyległe łąki, zapewniając tutejszym uprawom osobliwy mikroklimat, w sposób harmonijny łączy w sobie postmodernizm i funkcjonalność architektury zabudowań z gracją plastyczną tychże oraz pięknem samego krajobrazu – urzekające miejsce, robiące wrażenie przedsięwzięcie ostatnich lat! „Patricius” śmiało może stawać w szranki z pięknymi, nowoczesnymi winnicami Nowego Świata, a w kwestii jakości – mierzyć się ze szlachetnymi markami francuskimi. To na tym pułapie plasuje się produkcja winiarska Patriciusa – wykwintność, elegancja, ale również finezja i lekkość. Finezyjne i lekkie są tutejsze furminty i żółte muszkaty; wykwintne i eleganckie – tokaje zdobywające cenne laury na prestiżowych konkursach. Absolutny must prawdziwego amatora win!

27 sierpnia 2010, piątek, godz. 21.00 Cena: 40 zł

Orosz Gabor (Mád k/Tokaju)

Orosz Gabor pojawi się na krośnieńskim enofestiwalu ze swoją autorską linią produktów. Autor sukcesu marki „Bodvin” (korzystna relacja ceny do jakości), jest bowiem również twórcą win o bardziej zindywidualizowanej osobowości. Długoletni pobyt w Toskanii zaowocował wypracowaniem cennej umiejętności tworzenia win prostych i pełnych werwy (jest to cecha większości najlepszych win Italii), które jednocześnie pięknie pozyskują typowość węgrzynów – czytelność struktury i siłę ekspresji. Ten skromny winiarz wznosi się nieraz w swej pracy na wyżyny winiarskiej sztuki; dowodem tego jest niedawne wyróżnienie na międzynarodowym przeglądzie win „Bórmusztra” w Pannonhalma, gdzie otrzymał Grand Prix za swój 6-puttonowy tokaj aszú. Koniecznie należy też wspomnieć o pełnej gamie win powstających na bazie furminta oraz mariażach tegoż z pozostałymi szczepami regionu. Orosz Gabor to jedna z najważniejszych dziś postaci tokajskiego winiarstwa.

28 sierpnia 2010, sobota, godz. 18.00 Cena: 35 zł

II. Eger

József Simon (Eger)

Oczywiście na festiwalu win węgierskich jakimkolwiek nie może zabraknąć reprezentanta Egeru. Można zaryzykować stwierdzenie, iż József Simon, dziś już niemal klasyk egerskiego winiarstwa, po śmierci Tibora Gála przejął na siebie obowiązek obrony standardów win egerskich. To winiarz nieszablonowy, z pewnością, dla którego wartością nadrzędną jest swoboda pracy winiarza. Jednak na tej trudnej drodze, którą obrał dla siebie, potrafi utrzymać właściwy kierunek. Jego bogata piwnica jest zarazem galerią tego, co najlepsze w Egerze. Wina białe, czerwone, różowe… Prześwietne Pinot Gris czy udany Chardonnay; temperamentny w jego wykonaniu Kékfrankos, spokojny Pinot Noir, kupaże, w których niekiedy posuwa się do wręcz alchemicznych eksperymentów. Potrafi tworzyć barokowo – i klasycznie; z lekkością – i treściwie. Fenomenalny winiarz! Mag! Poeta wina… Mawia czasem, iż zna język winorośli. Czy jest przesada w tych słowach? Jego Bikavery nie pozostawiają wątpliwości – to jest mistrz! A w jego dziele jest coś z uczoności i szarlatanerii… Ale mniejsza o to! Jest w tym przede wszystkim tajemnica, potędze i urokowi której należy się poddać, pozwolić zahipnotyzować.

28 sierpnia 2010, sobota, godz. 21.00 Cena: 40 zł

III. W kręgu karpackim

Frigyes Bott, Słowacja

Ta degustacja przeniesie amatorów win do winnicy usytuowanej na malowniczych zboczach w okolicy wioski Mužla (Muzsla) opodal Dunaju – na mapie to kierunek Bratysława-Budapeszt (przy czym zdecydowanie bliżej jest stamtąd do stolicy Węgier). I właśnie w oparciu o tradycje winiarstwa węgierskiego prowadzi swoje przedsięwzięcie Frigyes Bott. Na ściśle wydzielonym obszarze gleb o charakterze wapniowo-lessowym, bogatych w minerały, uprawiane są odmiany zarówno jasnych, jak i ciemnych winogron: są tu więc i Riesling reński oraz Welschriesling, Grüner Veltliner (spokrewniony z Chardonnay), Pinot Blanc czy Hárslevelű, a także Kékfrankos (czyli Blaufränkisch, krewniak Gamay z Beaujolais), Pinot Noir i Kadarka. Wachlarz więc dość szeroki, przypominający wybór z winnic egerskich. Wina uzyskuje się tu metodą fermentacyjną, a następnie starzone są w beczkach, dzięki czemu uzyskują znajomy węgierski charakter.

29 sierpnia 2010, niedziela, godz. 15.00 Cena: 32 zł

Géza Balla, Rumunia

Ostatnia degustacja VIII Festiwalu Win Węgierskich wskaże uczestnikom Festiwalu nowe kierunki, które, być może, pod historycznymi auspicjami Portiusa będą eksplorowane w przyszłości, i – co ważniejsze – eksplorowane głębiej. Przyszłość pokaże. Tymczasem podróż do winnicy z regionu Arad w należącym dziś do Rumunii Siedmiogrodzie, w której kultywowane są starodawne tradycje winiarskie siedmiogrodzkich Madziarów. 85% procent areału uprawnego należącego do spółki winiarskiej Wine Princess, którą współtworzy Géza Balla, zajmują winogrona ciemne, a w uzupełnieniu niejako – winogrona jasne. To ważna wskazówka dotycząca tamtejszych warunków klimatycznych. Silny wpływ klimatu kontynentalnego środkowoeuropejskiego decyduje o takich a nie innych proporcjach agrokultury winogron. Są tu więc uprawiane, lubiące ciepło, sztandarowe „międzynarodowe” odmiany: Cabernet Sauvignon czy Merlot. Ale ważne miejsce, niewątpliwie, zajmuje Kadarka – swoisty król bałkańskiej kultury wina – której tu nadaje się prawdziwe znaczenie, pozyskując unikatowe walory tego szczepu. O potencjale tej odmiany świadczy fakt, że to z botrytyzowanych odmian Kadarki uzyskuje się tu także czerwone wina słodkie – tzw. czerwone aszú! Dla enologów-purystów w pełni oddanych idei win tokajskich, jest to zapewne termin wręcz „świętokradczy”, jednak na tych terenach owe „czerwone aszú” ma długą i piękną tradycję (do której po wstąpieniu Rumunii do UE tutejszym winiarzom udaje się skuteczniej – coraz smaczniej! – nawiązywać). W kontekście hasła przewodniego tegorocznego Festiwalu będzie to doskonały akcent na zamknięcie, a jednocześnie obietnica nowych zdarzeń podczas kolejnych edycji imprezy.

29 sierpnia, niedziela, godz. 18.00  Cena: 32 zł

Wszystkim degustacjom towarzyszy muzyka na żywo w wykonaniu zespołu cytrzystów.

Wszystkie degustacje odbywają się w restauracji „Royal Hall” (sala na piętrze), Krosno, Rynek 24 Bilety do nabycia w „Winiarni Portius”, Krosno, ul. Blich 2 lub ul. Słowackiego 6
Rezerwacje telefoniczne pod numerem tel. 13.420.27.82